کتاب "رمضان در فرهنگ مردم " نوشته سید احمد وکیلیان ،پژوهشکر فرهنگ مردم وزبانهای باستانی تنها کتابی است که به اداب اعتقادات مردم درباره ماه رمضان پرداخته است . این کتاب یک تحقیق جامع و کاملی است برای کسانی که بخواهند درباره اداب ورسوم مردم در ماه مبارک رمضان تحقیق کنند.باتوجه به اینکه بسیاری از اداب ورسوم ثبت شده در این کتاب با فرهنگ قدیم حسن اباد جرقویه همخوانی دارد به معرفی بیشتر این کتاب می پردازیم.
این کتاب در نوع خود در ایران بی نظیر است. چندین بار تجدید چاپ آن در تیراژ 11 هزار نسخه نشان دهنده ویژگى و اهمیت این کتاب در میان محققین ایرانى است.
در این کتاب سعی شده اداب ورسوم بیشتر نقاط کشور ذکر شود وقسمت عمده ان مربوط به استان اصفهان وشهر کاشان است در چند جا نیز از جرقویه وکوهپایه و ورزنه نام برده شده است .برخی از این اداب و اعتقادات ثبت شده در این کتاب عبارتنداز :
آداب ورسوم قبل از حلول ماه مبارک، آمادگی برای روزه؛ آداب مربوط به شب 27رمضان، آداب مربوط به شبهای قدر، بازیهای رایج در این ماه، غذاها وخوراکی های سنتی این ماه و دهها مطلب دیگر.
احمد وکیلیان درباره این کتاب مى گوید: «ما براساس اسناد و مدارکى که در «مرکز فرهنگ عامه مردم» که در زمان حیات استاد انجوى شیرازى یعنى از سال 1340 فراهم آمده بود، این کتاب را تدوین کردیم. آداب و رسوم مردم را از سراسر ایران طى یک فراخوان جمع آورى و بعد فیش بردارى و تدوین کردیم. این کتاب در واقع جلد اول «رمضان در فرهنگ مردم» است. جلد دوم آن هم باید تدوین شود. جلد اول این کتاب مربوط به هفت استان کشور است. اسناد و مدارک بقیه استانها را گردآورى کرده ایم و این اسناد براساس روایت مردم هر محل و هر استان مکتوب شده اند».
وکیلیان میگوید: ایرانیان باید هر چه بیشتر به فرهنگ‌های سنتی و فولکلور، حفظ و نگهداری، همچنین برگزاری آن‌ها توجه داشته باشند زیرا در کشورهای غربی نیز، امروزه مساله توجه به فرهنگ عامه و فولکلور در راس برنامه‌ها قرار گرفته و آن‌ها به این مساله به‌عنوان عامل پیوند میان مردم در دوره‌ای که صنعتی شدن و رسانه‌ها میان آن‌ها شکاف ایجاد کرده، نگاه می‌کنند. صدا و سیما در این زمینه نقش مهمی بر عهده دارد و با تهیه برنامه‌هایی می‌تواند در حفظ و انتقال چنین مراسمی سهم بزرگی داشته باشد.
وکیلیان در پاسخ به چگونگی آغاز گردآوری اطلاعات کتاب‌های فرهنگ مردم به‌ویژه مراسم ماه رمضان میگوید : از سال 1340 زنده‌یاد ابوالقاسم انجوی‌شیرازی، تصمیم گرفت آیین‌ها و فرهنگ‌های ایرانیان را گردآوری کند. وی که در رادیو برنامه‌ای با موضوع فرهنگ مردم اجرا می‌کرد از شنوندگانش خواست تا هر آن‌چه درباره فرهنگ مردم منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، می‌دانند برای وی بفرستند. بیش از پنج‌هزار نفر، آیین‌ها و فرهنگ مردم شهر خود را برای این برنامه فرستادند که بزرگترین آرشیو فرهنگ مردم را تشکیل می‌دهد. بر پایه همین اطلاعات حدود 20 جلد کتاب منتشر شد و برآورد شده در حدود 250 کتاب 500 صفحه‌ای دیگر نیز از این آداب و رسوب می‌توان تهیه کرد.
وکیلیان معتقد است : متاسفانه با آمدن تکنولوژی مدرن، بسیاری از این آداب و رسوم فراموش شده و برخی فکر می‌کنند دیگر کارایی ندارند. امروزه مردم آگاهی‌های مورد نیازشان را از ماهواره، تلویزیون، اینترنت و دیگر رسانه‌ها به‌ویژه از خارج از ایران می‌گیرند، در حالی که غربی‌ها امروزه متوجه شدند بی‌توجهی به فرهنگ عامه و فولکلور اشتباه است و سعی در گردآوری آن‌ها دارند تا به زندگی افراد معنا ببخشند.
